Je hebt het vast wel eens gehoord. Op het nieuws of misschien wel toen je een grotere aansluiting aanvroeg bij je netbeheerder. Maar wat is de betekenis van netcongestie nou eigenlijk? In dit artikel geven we je antwoord op die vraag en vertellen we je over de impact op je bedrijf. We sluiten af met enkele oplossingen voor netcongestie waar wij bedrijven mee helpen.
Wat betekent netcongestie?
Het Nederlandse elektriciteitsnet is – net als in bijna heel de wereld – afgestemd om op 50 Hz te blijven. Omdat het elektriciteitsnetwerk ook overloopt in die van buurlanden, zijn er afspraken gemaakt om die frequentie op 50 Hz te houden.
Gebeurt dat niet, dan kan er onbalans ontstaan. Zowel bij meer als minder dan 50 Hz. Om het net op 50 Hz te houden, moet de vraag en het aanbod van energie op elkaar afgestemd worden. Is er meer aanbod dan vraag, stijgt de frequentie, en andersom daalt de frequentie. In het ergste geval kan netinstabiliteit en onbalans zorgen dat de elektriciteit lokaal, nationaal of zelfs internationaal uitvalt.
Maximale capaciteit bereikt
Maar dat is niet het enige probleem. Ook zit er een maximale capaciteit aan het landelijke elektriciteitsnet en de onderliggende regionale netwerken. Er kan dus niet onbeperkt stroom gecreëerd of teruggeleverd worden, omdat de kabels die de energie transporteren daar niet geschikt voor zijn. We hebben dus te maken met twee uitdagingen: het in balans houden van het netwerk én voorkomen dat het netwerk overbelast wordt.
Om deze twee uitdagingen het hoofd te bieden, hebben netbeheerders regels opgesteld die onveilige situaties moeten voorkomen. Eén van de gevolgen van die regels is netcongestie. Maar wat betekent netcongestie nou?
Heel simpel, is de betekenis van congestie dat er een limiet is voor de hoeveelheid stroom die op een bepaald moment op het net getransporteerd mag worden. Dat betekent dat er op sommige momenten op de rem getrapt moet worden, waardoor er geen energie afgenomen mag worden, of teruggeleverd mag worden.
Dus concluderend: wat is congestie? Congestie betekent dat de capaciteit van het stroomnet is bereikt. Dat kan landelijk of lokaal het geval zijn, omdat er verschillende soorten stroomnetwerken zijn. Dat betekent dat jij last kunt hebben van congestie, maar dat iemand die 10 kilometer verderop in een andere provincie onderneemt, (nog) nergens last van heeft.
Congestie betekent dat stroom minder vanzelfsprekend is dan vroeger. Maar hoe werkt dat precies?
Stroomnet overbelast
De laatste jaren is er een enorme verschuiving geweest richting hernieuwbare energie. Er zijn honderden windmolens geplaatst en op een aanzienlijk deel van de bedrijfspanden en woonhuizen liggen nu zonnepanelen.
Wanneer de zon schijnt in Nederland, wekken al die zonnepanelen op hetzelfde moment energie op. Zou iedereen die energie op dat moment ook gebruiken door machines aan te zetten of hun elektrische auto’s op te laden, zou er geen probleem zijn. Maar een groot deel van de opgewekte elektriciteit wordt teruggeleverd aan het net.
Onbalans én spanning
Je voelt hem al een beetje aankomen: zoveel energie die ineens het net op komt, zorgt voor zowel onbalans als voor een hogere spanning. Je lost die onbalans op door bijvoorbeeld elektriciteitscentrales minder hard te laten werken, maar het blijft onzeker hoeveel energie er precies teruggeleverd zal worden.
Daarnaast zijn veel locaties waar deze zonnepanelen zijn geplaatst, helemaal niet gemaakt voor zo’n grote hoeveelheid energie. Zeker als je kijkt waar netcongestie gebieden zich bevinden, zie je dat met name de buitengebieden in het Oosten en Zuiden van Nederland getroffen worden. In de Randstad is het probleem een stuk minder groot, hoewel er regionale uitdagingen zijn.
Niet gemaakt voor tweerichtingsverkeer
Hoe dat komt? Stel je maar eens voor wat voor stroomkabels er in het Oosten in de grond liggen. Vroeger waren er misschien 100 boerderijen aangesloten op één hoofdkabel. Zij gebruikten gezamenlijk, verspreid over de dag, een hoeveelheid energie die de kabel eenvoudig kon transporteren. Maar nu heeft 30% van die boerderijen hun schuren vol gelegd met zonnepanelen en gebruiken ze maar een klein deel van de energie die ze opwekken.
Al die stroom moet tussen 11:00 en 15:00 het net weer op via dezelfde kabel. En daar gaat het dus mis.
Elektrificatie van vervoer
Een andere uitdaging is de elektrificatie van vervoer. Steeds meer mensen rijden elektrisch en die auto’s moeten opgeladen worden. Dit is weer een extra vraag naar elektriciteit op een netwerk dat al aan zijn maximum zat. Omdat Nederland over wil op hernieuwbare energie en dat voor nu tot met name elektriciteit opwekking leidt, zal onze consumptie van elektriciteit stijgen, en zal netcongestie voorlopig dus ook een uitdaging blijven.
Netcongestie in Nederland vind je in vrijwel alle provincies terug. Wil je checken of jouw regio is getroffen door overbelasting van het net?
Netcongestie kaart
Op de congestiekaart van Nederland vind je de actuele informatie. Let op: er is zowel afname- als teruglevercongestie. Je kunt bovenin selecteren welke vorm van netcongestie je wilt zien.
Is er afnamecongestie mag je waarschijnlijk geen grotere aansluiting waarmee je meer energie kunt afnemen van het net. Is er sprake van teruglevercongestie, dan geeft de netbeheerder je waarschijnlijk geen toestemming om energie terug te leveren uit zonnepanelen die je in de toekomst wilt plaatsen.
Impact van netcongestie
Als ondernemer heb je mogelijk al last van netcongestie. Misschien is dat wel waarom je dit artikel hebt opgezocht. Afhankelijk van je elektriciteitsbehoefte en het feit of je zonnepanelen of een winmolen hebt geplaatst, zal de impact op je bedrijf groter of kleiner zijn.
Dit zijn uitdagingen waar je door netcongestie mee te maken kunt hebben:
Niet kunnen terugleveren
Je hebt zonnepanelen, of je project is nog in aanbouw, maar je komt erachter dat je minder elektriciteit kunt terugleveren dan je had gedacht. Daardoor schakelen je omvormers uit op het moment dat de zon het hardst schijnt, waardoor de ROI van je installatie flink terugloopt.
Je kan geen grotere aansluiting krijgen
Stel je wilt elektrificeren, bijvoorbeeld met EV’s of nieuwe machines, dan heb je meer vermogen nodig. In sommige gevallen moet je dan je aansluiting vergroten. Helaas kan dat niet altijd als je in congestiegebied onderneemt.
Daardoor kan de elektrificatie, renovatie of uitbreiding van je bedrijf vertraging oplopen. Helaas komen er ook weleens ondernemers bij ons terecht die een nieuwe pand hebben laten bouwen, die erachter komen dat de aansluiting op hun nieuwe locatie veel kleiner is dan wat ze nodig hebben. Zij lopen daardoor enorme vertraging op die soms leidt tot verminderde bestaanszekerheid van het bedrijf.
Oplossingen voor netcongestie
Switch bestaat al sinds 2012 en richtte zich de eerste jaren op het plaatsen van zonnepanelen op bedrijfsdaken bij bijvoorbeeld ASML en de Albert Heijn. Na een aantal jaar zagen we dat netcongestie een serieus probleem zou gaan worden, omdat de snelheid van verduurzaming sneller ging dan de capaciteitsuitbreiding van het stroomnet.
Daarom begonnen we ons de richten op energiemanagement. Dit is een term die de laatste jaren steeds bekender is geworden.
Wat is energiemanagement?
Met energiemanagement kan je ervoor zorgen dat de bovenstaande twee uitdagingen; een te kleine aansluiting en niet kunnen terugleveren, geen grote problemen meer vormen voor de onderneming. Het proces van energiemanagement vindt vaak automatisch plaats door gebruik te maken van een energiemanager zoals EMMA.
Dit voorgeprogrammeerde kastje wordt aangesloten op je meterkast en begeleidt energie op basis van jouw energiebehoefte en -profiel in de juiste banen.
Hoe werkt energiemanagement?
Een energiemanager kan op verschillende manieren ondersteunen om netcongestie een minder grote uitdaging te maken voor je bedrijf. Dit zijn twee methoden die wij zelf toepassen:
Time shifting
Met time shiften verplaats je het energieverbruik naar een ander moment. Stel dat je vier machines hebt die de eerste medewerker altijd iedere ochtend aanzet zodra ze aankomen bij je bedrijf.
De energiepiek die dat genereert is misschien groter dan je maximale aansluitwaarde. Een hele simpele oplossing zou zijn om ieder kwartier een volgende machine aan te zetten.
Maar er zijn ook meer geavanceerde manieren om met energiemanagement om te gaan. Zo kan je ook je HVAC-systemen zo instellen dat ze slim omgaan met beschikbare energie uit bijvoorbeeld zonnepanelen. HVAC staat voor Heating, Ventilation Air Conditioning.
Stel dat je zonnepanelen om 12:00 uur veel energie opwekken en om 15:00 weer een stuk minder, dan zou je energiemanager zo ingesteld kunnen worden dat bijvoorbeeld de airco de temperatuur niet tot 21 graden koelt, maar tot 19,5 graden in het gehele pand. Als je op kantoor werkt, kun je misschien de airco voor de rest van de dag uitzetten, omdat het pas na 17:00 uur weer warmer wordt dan 21 graden.
Dit verspreiden van energieverbruik kan zowel bij terugleverproblemen uit je zonnepanelen als bij het niet kunnen verkrijgen van een grotere aansluiting.
Peak shaving
Peak shaving is een vorm van energiemanagement waarbij een accu grote pieken in het energieverbruik opvangt. Stel dat je een aansluitcapaciteit hebt die nét iets te klein is op momenten dat verschillende machines tegelijkertijd aanstaan. Time shifting lukt hier helaas niet omdat je echt beide machines tegelijkertijd nodig hebt.
Dan kun je een batterij inzetten die ervoor zorgt dat je wel binnen je maximale aansluitcapaciteit blijft. Namelijk door de grootste pieken af te vlakken. Peak shaving helpt je om je bedrijfsprocessen zeker te stellen en het voorkomt dat je een grotere, duurdere aansluiting nodig hebt.
Een energiemanager houdt een bedrijf binnen die maximale aansluitwaarde. Daarnaast zorgt deze ervoor dat de accu alleen op momenten wordt gebruikt die ook echt een piek zijn.
Meer oplossingen
Benieuwd naar een meer uitgebreide uitwerking van deze oplossingen? Of naar meer oplossingen rondom netcongestie? Bekijk dan onze whitepaper over slimme energieopslag als oplossing voor netcongestie.
Neem contact op
Loopt jouw bedrijf tegen de grenzen van de aansluiting aan, of zit je met een dak vol zonnepanelen waarvan de omvormers uitgeschakeld worden door overproductie?
Wij denken graag met je mee over een oplossing. Dat deden we ook al voor bedrijven zoals Jumbo, Albert Heijn, ASML en meer dan 100 anderen.
De reden dat zij met ons samenwerken?
- We baseren onze energie-oplossing altijd op basis van data
- We werken met gedetailleerde simulaties zodat we kunnen zien wat werkt
- We bieden garantie op de resultaten van onze systemen
- We geloven zoveel in wat we doen, dat we investeren in onze eigen systemen. Geen probleem dus als je je eigen werkkapitaal wilt behouden en een vorm van financiering zoekt.